TÜKETİCİ DAVRANIŞLARINI MANİPÜLE EDEN
ALDATICI TİCARİ UYGULAMALAR
REKLAM KURULU TARAFINDAN İNCELEMEYE ALINDI

Bakanlığımız bünyesinde bulunan Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısı 8 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
 
Reklam Kurulu’nun Ağustos toplantısında görüşülen 139 dosyadan 117’si mevzuata aykırı bulunarak söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezasının yanı sıra 8.051.345-TL idari para cezası uygulanmış ve 2 adet dosya hakkında da ayrıca erişim engeli tedbiri uygulanmasına karar verilmiştir. Böylelikle yılın ilk 8 ayında Kurul gündeminde toplam 1.389 adet dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunulmuş olup aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1.226 dosya hakkında durdurma cezasıyla birlikte toplam 51.909.874-TL idari para cezası ve 36 adet dosya için de ayrıca erişimin engellenmesine karar verilmiştir.
 
Kurul’un bu ayki toplantısının ana odağını “karanlık ticari tasarımlar” oluşturdu
 
Son zamanlarda dijital pazarların yükselişiyle birlikte Reklam Kurulu’nun radarına giren, tüm dünyada “Dark (Commercial) Patterns” adıyla bilinen ve ülkemizde “Karanlık (Ticari) Tasarımlar” olarak anılan ticari uygulamaların, tüketicilerin ekonomik davranış biçimlerini önemli ölçüde bozacak şekillerde ortaya çıktığı görülmüştür. Bu doğrultuda, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde karanlık tasarım uygulamalarına ilişkin getirilen düzenlemeler ile internet ortamında bir mal veya hizmete ilişkin yönlendirici ara yüz tasarımları, seçenekler ya da ifadeler gibi araçlarla tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında vereceği kararda satıcı veya sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen yöntemler kullanmak “haksız ticari uygulama” olarak kabul edilmiştir. Bu kapsamda, Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısında dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkilemeye yönelik önceden seçili opsiyonların tüketicilere sunulması, tüketicileri belirli tercihlere yönlendirmek için diğer seçeneklerin zorlaştırılması gibi uygulamalarda bulunan firmalar hakkında idari yaptırımlar uygulanmıştır. Karanlık ticari tasarımlara yönelik söz konusu dosyalara basın bülteninin “Haksız ticari uygulamalar” başlıklı bölümünden ulaşılabilmektedir.
 
Diğer taraftan, aynı toplantıda kamu kurumu olduğu izlenimi vererek finansal okuryazarlığı düşük olan tüketicilerin tecrübe ve bilgi eksikliklerinin istismar edilmesi sonucu mağduriyet yaşamalarına neden olabilecek muhatap hakkında tedbiren durdurma ve erişimin engellenmesi kararı alınmıştır.

Kurul tarafından alınan kararlara ilişkin basın bülteni için tıklayınız.