Dolandırıcılık artık her yerde… İnternet üzerinden alışveriş yaparken, banka bilgilerinize ulaşırken, bozulan bir eşyanız için servis ararken ya da orijinal güvencesi verilen bir parfüm alırken karşınıza dolandırıcı çıkabilir. Kişisel bilgilerimize ulaşmak için sosyal mühendislik geliştiren dolandırıcılar karşısında çoğumuz çaresiz kalabiliyoruz.

Peki, ne yapmalı, nelere dikkat etmeliyiz? Nereye başvurup, hakkımızı nasıl aramalıyız? Tüketici hakemlerine ne zaman gitmeli, aradığımız bilgilere hangi platformdan ulaşmalıyız?

Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürü Ahmet Erdal, satış sonrası hizmet zorunluluğuna yeni ürünler eklendiğine dikkat çekerek tüketicileri uyardı: “Drone, duşakabin, cam balkon sistemleri de garantili ve zorunlu hizmet kapsamında."

Bozulan buzdolabınız için yetkili servis telefonuna ihtiyacınız var. Arama motoruna markayı yazdınız ve karşınıza çıkan ilk numarayı aradınız.  Muhtemelen bu şekilde yaparak siz de binlerce vatandaş gibi sahte servisçilerin tuzağına düştünüz. Çünkü dolandırıcılar reklam verdiği için öncelik sırası aldığı internette tuzak kurmuş bekliyorlar. Sahte teknik servis evinize geliyor ve “bozulan parça yanımızda yok” diyerek buzdolabınızı alıp gidiyor. Siz tamir edilmesini beklerken buzdolabınız ikinci el olarak satılmış oluyor. Ya da gelen servis, bozulan parçayı yan sanayi ucuz bir parça kullanarak değiştiriyor ama orijinal kullandığını söyleyerek yüksek bir ücret alarak ortadan yok oluyor. Bu ve buna benzer çeşitli yollarla mağdur edilen tüketicilerin şikayetleri artınca Ticaret Bakanlığı harekete geçti.

Güvenilir platform

Tüketicilerin doğru yetkili servise ulaşması için tüm markaların içinde olduğu bir platform hazırlanarak geçen yıl temmuz ayında hizmete açıldı. Güvenilir bir platform oluşturduklarını söyleyen Genel Müdür Ahmet Erdal, hem tüketicilerimizi hem de üreticilerimizi sahte servislere karşı korumak amacıyla Servis Bilgi Sistemi’ni (SERBİS) hayata geçirdik” dedi.

Platform tüketicilerin doğru adrese ulaşmasını sağlarken, firmaların da servis ağlarına ait bilgileri girmek için özel bir uygulama da yer alıyor. Erdal, servis hizmeti veren firmaların sisteme bilgi girişini zorunlu tuttuklarını belirterek, aynı zamanda sorumlu olduklarının altını çizdi. Böylelikle tüketiciler hangi markadan olursa olsun aradıkları servisin telefon numaraları ve adreslerine firmaların kontrolü altında ulaşmış oluyor.

Garanti belgesinden doğan hakların neler olduğu hakkında tüketicilere yol gösteren platform, servis hizmeti sonrasında yapılacaklar konusunda da tüketicileri aydınlatıyor. Çoğu zaman kaybetmekten korktuğumuz garanti belgeleri ve servis fişleri için tüketicilere kolaylık sağlayan yeni bir uygulamaya daha dikkat çeken Erdal sözlerini şöyle sürdürdü: “Gerçekleştirilen mevzuat değişiklikleri ile kâğıt üzerinde yazılı olarak tüketicilere verilmesi zorunlu olan garanti belgelerinin ve servis fişlerinin elektronik ortamda da tüketicilere verilebilmesine imkân sağlandı. Bu şekilde kaybetme korkusu ortadan kalkmış oldu.”

Satış sonrası hizmet verilmesi zorunlu ürünler listesine yakın zamanda kullanımı yaygınlaşan yeni ürünler eklendi. Tablet, duşakabin, drone, motorlu bisiklet, motorlu scooter, elektrikli kaykay, çocukların kullandığı akülü araç, akıllı saat ve bileklikler, cam balkon sistemleri satış sonrası hizmet verilmesi zorunlu ürünler arasına girdi.

Diğer taraftan ikinci el telefonların satışında yaşanan sıkıntılara son verecek bir uygulamayla piyasaya çeki-düzen getirildi. Cep telefonları ve tabletlerin belirli bir standartta yenilenmesi, sertifikalı ve garantili bir şekilde tekrar satışa sunulması amacıyla Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmeliği hazırlıkları tamamlandı. Bu ay itibariyle yürürlüğe konuldu.

Güvensiz ürüne sıfır tolerans

Tüketicileri sağlık ve güvenliğini tehdit eden ürünleri tespit etmek üzere denetimler sıklaştırılmış durumda. ‘Güvensiz ürüne sıfır tolerans’ anlayışıyla hareket ettiklerini söyleyen Ahmet Erdal, “12 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile güvensiz ürünün esas sorumlusuna ulaşmak da mümkün hale geldi. Vatandaşa güvensiz ürüne karşı koruma kalkanı oluşturan bu düzenleme ile tekstil, ayakkabı, kırtasiye, mobilya, çocuk bakım ürünleri, oyuncak, deterjan gibi doğrudan tüketiciye arz edilen ürünler yakın takibe alındı” dedi.

Piyasa gözetimi ve denetimi konusunda birinci öncelik, özellikle hassas tüketiciler olarak adlandırılan bebekler, çocuklar ve öğrencilerin kullandığı ürünlerin taşıması muhtemel riskleri bertaraf etmek. Bunun yanı sıra standartlara uygun üretim yapan firmaların korunması ve haksız rekabetin önlenmesi de öncelikler arasında bulunuyor.

Güvensiz ürünler GÜBİS’te

2020 yılında 1.242 firmanın 3 bin 255 parti ürününe yönelik denetim gerçekleştirdiklerini söyleyen Erdal, gerçekleştirdikleri denetimler sonucunda mevzuata aykırı buldukları ürünleri toplattıklarını vurguladı. Ayrıca üreticisine de idari para cezası uyguladıklarına dikkat çeken Erdal, “Güvensiz ürünlere ilişkin bilgiler, Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi’nde (GÜBİS) yayınlıyoruz. Söz konusu sisteme tüketicilerimiz http://guvensizurun.gov.tr/ adresinden ulaşılabiliyor. Bugüne kadar 1.5 milyondan fazla görüntülendi. Alışveriş yapmadan önce bu platformdaki ürün ve markaları incelenmesini tavsiye ediyorum. Piyasa gözetimi ve denetimi yapan 9 kuruluşun tespit ettiği güvensiz ürünlerin hepsine sistemden ulaşılabiliyor.”

Tamirden sonra da garanti belgesi

Ürünü yetkili servise veya özel servise teslim ederken servis teslim fişi almayı unutmayın. Ürün tamirinden sonra da servis fişi ile birlikte garanti belgesi de alacaksınız.

Binlerce liralık ürün aldınız, garanti belgesini kaybetme korkusu yaşamak ortadan kalktı. Garanti belgesi ve servis fişleri artık elektronik ortamda da alınabiliyor. “Garanti Belgesi Yönetmeliği” ve ‘Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler 5.11.2020 tarihli ve 31295 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. Yapılan değişiklikler 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi.

Güvenli tanımına uymayan ürünü T.C. Ticaret Bakanlığı, T.C. Ticaret Bakanlığı (Alo 175 Tüketici Hattı https://tuketicisikayeti.ticaret.gov.tr/
Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) platformlarına şikayet edebilirsiniz."

Yetkili Servis Bilgi Sistemi (SERBİS) -> https://www.servis.gov.tr/ 
Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi (GÜBİS) -> http://guvensizurun.gov.tr/

---

Dünya Gazetesi Yazı Dizisi, Tüm Yazılar

Ahmet Erdal:"Tüketicileri Mağdur Edenleri Takipteyiz, Hakkınızı Arayın"

2.BÖLÜM
Sahte Yetkili Servislere Karşı SERBİS

3.BÖLÜM
40 Bin Yeni Oyuncu Katıldı, Mağduriyet Arttı

4.BÖLÜM
Çeteler, Kişisel Bilgilerimizin Peşinde, Tuzağa Düşmeyin

5.BÖLÜM
Uyuşmazlık Yaşıyorsanız Boş vermeyin, Tüketici Hakem Heyetine gidin