Hangi sözleşmeler iş yeri dışında kurulan sözleşmeler kapsamındadır?
Halk arasında kapıdan satış olarak bilinen iş yeri dışında kurulan sözleşmeler;

sözleşmeleri kapsamaktadır.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerin geçerli olabilmesi için gerekli şekil şartları nelerdir?
İş yeri dışında kurulan sözleşmeler yazılı olarak yapılmadıkça geçerli olmaz. Kurulan sözleşmelerin en az on iki punto büyüklüğünde anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve sözleşmenin bir örneğinin tüketiciye verilmesi zorunludur.

Geçerli bir sözleşme kurmamış olan satıcı veya sağlayıcı, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde cayma hakkı süresi ne kadardır?
İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı kullanılabilir. Bu süre, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduǧu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldıǧı gün başlamaktadır.

Tüketici cayma hakkı ile ilgili bilgilendirilmediği takdirde on dört günlük cayma hakkı süresi ile baǧlı mıdır?
Satıcı veya sağlayıcının İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliğinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket etmesi veya tüketiciyi cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmemesi durumunda tüketici cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Bu süre her halükarda cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.

Anılan Yönetmelikte belirtilen yükümlülüklerin bir yıllık süre içinde yerine getirilmesi veya cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmenin bu süre içinde yapılması halinde, on dört günlük cayma hakkı süresi, söz konusu yükümlülüklerin yerine getirildiği veya cayma hakkına ilişkin bilgilendirmenin gereği gibi yapıldığı günden itibaren işlemeye başlar.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde cayma hakkı nasıl kullanılır?
Cayma haklarına ilişkin bildirimlerin, satıcı veya saǧlayıcılara yazılı olarak (iadeli taahhütlü vb.) veya kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta vb.) ile gerektiǧinde ispatı da saǧlanabilecek şekilde yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda, cayma hakkının telefon ile iletilmesi yeterli deǧildir. Bu doğrultuda sözleşme içeriǧinin dikkatlice okunması ve bir telefon numarası vererek “iade etmek isterseniz bu numarayı aramanız yeterlidir” diyen satıcı/saǧlayıcılara itibar edilmemesi sonradan maǧduriyet yaşanmaması adına önem arz etmektedir.

Cayma hakkı tüketici hakem heyetine başvurularak kullanılabilir mi?
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca Tüketici Hakem Heyetlerinin görev alanı “tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doǧabilecek uyuşmazlıklara çözüm bulmak”ile sınırlıdır.
İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliǧinde cayma hakkının kullanımına ilişkin olarak; “cayma hakkının kullanıldıǧına dair bildirimin cayma hakkı süresidolmadan,yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcı veya saǧlayıcıya yöneltilmesi yeterlidir” hükmü yer aldıǧından, cayma bildiriminin muhatabının satıcı veya saǧlayıcı olduǧu, cayma bildiriminin yapılması ile henüz bir uyuşmazlık ortaya çıkmadığı dikkate alındıǧında hakem heyetlerince üzerinde karar verilecek bir uyuşmazlık bulunmadıǧı değerlendirilmektedir.

Bu kapsamda cayma hakkının kullanımıyla ilgili sonradan herhangi bir hak kaybına uǧramamak adına cayma bildiriminin yazılı olarak ya da kalıcı veri saklayıcısı ile doǧrudan satıcı veya saǧlayıcıya yapılması gerekmektedir.
İş yeri dışında kurulan sözleşme kapsamında satın alınan CD/DVD cayma hakkı kapsamında iade edilebilir mi?
İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliǧinin 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının «ç» bendi uyarınca “Malın tesliminden sonra ambalajın açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler” cayma hakkı kullanılamayacak sözleşmelerden sayılmıştır.

Bir sözleşmenin söz konusu cayma hakkı istisnası kapsamında deǧerlendirilebilmesi için; cd/dvd, flash disk, hafıza kartı gibi fiziksel bir şekilde ve bu ortama ulaşılıp ulaşılmadıǧını anlamaya yarayacak bir ambalajın içinde sunulan bilgisayar yazılımı, oyun, müzik, video ve benzerine yönelik olması ve bahsi geçen ambalajın açılmış olması gerekmektedir.
Bu kapsamda, ambalajı açılmış olması durumunda satın alınan CD/DVD iade edilemez.

Bu sebeple öncelikle iş yeri dışında bu tür bir ürün alınırken; ambalajın açılmış olup olmadığının kontrol edilmesi, tanıtım ya da gösterim bahanesiyle satış temsilcilerinin satın alınan ürünün ambalajını açmasına kesinlikle izin verilmemesi sonradan internete girilerek bilgisayar ya da akıllı telefon uygulaması üzerinden çalışan kurs, eğitim seti gibi ürünlere ilişkin aktivasyon kartlarının da aynı kapsamda olması sebebiyle söz konusu kartların satışında da benzer hususların dikkate alınması cayma hakkının kullanımı açısından önem arz etmektedir.

Satın alınan bir kitaba ilişkin iş yeri dışında kurulan sözleşmeden cayma hakkı kullanılabilir mi?
İş yeri dışında kurulan sözleşmelerden konusu itibariyle hangilerinin cayma istisnası olduǧu İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliǧinin 14 üncü maddesinde sayılmış olup, kitap bu istisnalar arasında sayılmamıştır. Bu sebeple, ambalajı açılmış olsa dahi kitaplara ilişkin cayma hakkı süresi içinde ve usulüne uygun şekilde cayma bildiriminde bulunularak cayma hakkı kullanılabilir.

Tüketicinin cayma hakkı süresi içerisinde ürünü kullanması durumunda cayma hakkı var mıdır?
Tüketici cayma süresi içerisinde malı; işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandıǧı takdirde meydana gelen deǧişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir ve cayma hakkını kullanabilir.

Satıcı/saǧlayıcıya ödeme yapıldığı durumlarda cayma hakkı kullanılabilir mi? Ödenen meblaǧ geri talep edilebilir mi?
Satıcı ve sağlayıcılar, Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde düzenlenen cayma hakkı istisnaları hariç olmak üzere, cayma süresi içerisinde sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya tüketiciyi borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez. Bu yasağa rağmen tüketiciden herhangi bir bedel alınması durumunda, alınan bedel tüketiciye derhal iade edilir. Ayrıca tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge tüketici yönünden geçersizdir.

Cayma hakkının kullanılması üzerine tüketicinin malı muhafaza etme yükümlülüğü var mıdır?
Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde malı geri almakla yükümlüdür. Bu süre içerisinde malın geri alınmaması durumunda, tüketici malı muhafaza etmekle yükümlü değildir.
Satıcı/saǧlayıcı sözleşmedeki bazı alanları el yazısı ile doldurtmaktadır. Bu yapılması gereken bir işlem midir?
Satıcı veya saǧlayıcılar sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme tarihi ile “Sözleşmenin bir örneǧini elden teslim aldım.” ifadesini ve cayma hakkının kullanılabildiǧi sözleşmeler için “On dört gün içinde cayma hakkımın olduǧu konusunda bilgilendirildim.” ifadesini tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını saǧlamak zorundadırlar.

İş yeri dışında kurulan sözleşmelerde satıcı ürünlerin teslimi için nakliye ücreti talep edebilir mi?
Sözleşme konusu mal veya hizmetin sözleşmenin kurulduǧu tarihten sonra teslim veya ifasının kararlaştırılması halinde tüketiciden ek nakliye, teslim ve benzeri masraflar talep edilemez.

Her satıcı/saǧlayıcı iş yeri dışından satış yapabilir mi?
İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliǧinde belirlenen istisnalar dışında bu sözleşmeler ancak Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş satıcı veya saǧlayıcı tarafından kurulabilir. Ticaret İl Müdürlüklerinden alınmış geçerli bir yetki belgesinin olup olmadıǧına dikkat edilmesi önem arz etmektedir.

Ayrıca, http://bim.gumruk.gov.tr/temp/TRKKapidanSatisFirma.aspx linkinden yetki belgesine ilişkin sorgulama yapmak mümkündür. Bununla birlikte Saǧlık Bakanlıǧı ya da Milli Eǧitim Bakanlıǧı gibi bazı kamu kurumlarından gelindiǧi ya da ortak çalışıldıǧı ifade edilerek tansiyon ölçüm aleti, kitap seti gibi ürünlerin satışında tüketicilerin güvenini kazanarak satın alma kararlarının etkilenmeye çalışıldıǧı bilindiǧinden satıcı/saǧlayıcıların unvan ve iletişim bilgilerine dikkat edilmesinde fayda bulunmaktadır.

DOĞRUDAN SATIŞ SİSTEMLERİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME
Doǧrudan satış sistemi nedir?
Doğrudan satış sistemleri, İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği’nde düzenlenmiş olup, Yönetmelik uyarınca doğrudan satış sistemi, herhangi bir doǧrudan satış şirketi tarafından istihdam edilsin ya da edilmesin satış temsilcisi, daǧıtıcı, distribütör ve benzeri adlarla hareket edenlerin bir mal veya hizmeti kendi evlerinde ya da perakende satış yerleri kullanılmaksızın tüketicinin ev veya iş yaşantısını sürdürdüǧü mekânlar gibi iş yeri dışında, tek veya çok katmanlı satış yöntemleriyle tüketicilere sunulmasını öngören pazarlama sistemi olarak tanımlanmaktadır.

Doǧrudan satıcı olarak sisteme dahil olmak isteyen kişilerden işe başlama bedeli alınabilir mi?
Doǧrudan satıcı olarak sisteme dâhil olmak isteyenlerden işe başlamaları ya da işe başladıktan sonra sistemde kalabilmeleri için giriş aidatı, başlangıç paketi, yenileme ücreti, aidat ve paket ücreti gibi herhangi bir isim altında bedel alınması yasaktır.

Doǧrudan satıcılar doğrudan satış sisteminden nasıl çıkabilir?
Doǧrudan satıcılar, hiçbir masraf ve cezai şart ödemeksizin istedikleri zaman sistemden ayrılma hakkına sahiptir. Eǧer sisteme dâhil olunan tarihten itibaren altmış gün içerisinde sistemden çıkılması halinde, doǧrudan satış şirketleri, doǧrudan satıcıların elinde bulunan ve kullanılmamış tüm malları geri almak; söz konusu malların bedelini ise on dört gün içerisinde iade etmek zorundadır.

Doǧrudan satıcıların iş yeri dışından satış yetki belgesi alması gerekir mi?
Yetki belgesinin doǧrudan satış şirketi tarafından alınması yeterlidir. Doǧrudan satıcıların ayrıca yetki belgesi alması gerekmez.