TİCARİ REKLAMLAR VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALAR HAKKINDA BİLGİLENDİRME

19 Ekim 2022
Ticari reklamların;
  • Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları,
  • Tüketiciyi aldatıcı veya tüketicilerin tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları çocukları ve engellileri istismar edici nitelikte olmamaları
gerekmektedir.

Diğer önemli hususlar:
  • Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaklanmıştır.
  • Reklamlarda ana vaadin istisnası niteliğindeki bilgiler ile diğer bilgileri içeren alt yazı ve dipnotların okunabilir bir şekilde ve hızda verilmesi gerekmektedir.
  • Tanıklı reklamlar kapsamında; doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşlarının bir mal veya hizmete yönelik sağlık beyanında bulunduğuna ilişkin ya da bu izlenimi uyandıran herhangi bir görüntü, beyan veya atfa yer verilmesi yasaklanmıştır.
  • Enerji etiketlemesi zorunlu olan mallara ilişkin reklamlarda, enerji verimliliğine veya fiyata dair bilgilerin yer alması durumunda, ilgili malın enerji verimliliği sınıfının belirtilmesi zorunludur.
  • Televizyonlarda veya radyolarda yer alan doğrudan satış ve tele-alışveriş reklamlarında “İlk kez, son, sadece, tek bir sefer, sınırlı satış, hepsi satılmak üzere, satıldı satılacak” gibi ifadelerle tüketicileri mal veya hizmeti satın almaya teşvik edecek şekilde tanıtım yapılamaz.
  • İlaçlar, beşeri tıbbi ürünler, tıbbi cihazlar, sağlık hizmetleri, gıdalar, takviye edici gıdalar, kozmetik ve temizlik ürünleri, biyosidal ürünler, tütün mamulleri ve alkollü içkilerin reklamları, ilgili mevzuatında yer alan reklam ve tanıtımla ilgili diğer hükümlere de uygun olmalıdır.
İndirimli Satış Reklamlarında Nelere Dikkat Edilmeli?
Bir mal veya hizmete ilişkin indirim yapıldığını gösteren yazılı, sesli veya görsel herhangi bir ibarenin yer aldığı indirimli satış reklamlarında;  
  • İndirimden önceki fiyat, indirimli satışın başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal veya hizmetin miktarı sınırlı ise bu miktarın açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilmesi zorunludur.
  • Hangi mal veya hizmetlerin indirimli satışa konu edileceği veya ne kadar indirim uygulanacağı hususlarında anlam karışıklığına yol açarak tüketicileri yanıltabilecek veya gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturacak ifade veya görüntülere yer verilemez.
Karşılaştırmalı Reklam Yapılabilir Mi?
  • Karşılaştırmalı reklamlar, ancak;
  • Rakiplere ait ürün adı, marka, logo, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer ayırt edici unsurlara yer verilmemesi,
  • Aldatıcı ve yanıltıcı olmaması,
  • Haksız rekabete yol açmaması,
  • Karşılaştırılan mal veya hizmetlerin aynı ihtiyaçları karşılaması ya da aynı amaca yönelik olması,
  • Tüketiciye fayda sağlayacak bir hususun karşılaştırılması,
  • Karşılaştırılan mal veya hizmetlerin, fiyatı da dahil, bir ya da daha fazla maddi, esaslı, doğrulanabilir ve tipik özelliğinin objektif olarak karşılaştırılması,
  • Nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanan iddiaların; bilimsel test, rapor veya belgelerle ispatlanması,
  • Rakiplerin mallarını, hizmetlerini, faaliyetlerini veya diğer özelliklerini kötülememesi veya itibarsızlaştırmaması,
  • Menşei belirtilmiş mal veya hizmete ilişkin karşılaştırmada, mal veya hizmetlerin aynı coğrafi yerden olması,
  • Reklam veren ile rakibinin markası, ticaret unvanı, işletme adı veya diğer bir ayırt edici işareti ya da mal veya hizmetleri ile ilgili karışıklığa yol açmaması,
  • Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere aykırı olmaması
koşullarıyla yapılabilir.

Haksız Ticari Uygulama Nedir?
Tüketiciye yönelik bir ticari uygulamanın; mesleki özenin gereklerine uymaması ve ulaştığı ortalama tüketicinin ya da yöneldiği grubun ortalama üyesinin, bir mal veya hizmete ilişkin ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozması veya bozma ihtimalinin olması durumunda haksız olduğu kabul edilir.

Aldatıcı veya saldırgan nitelikteki ticari uygulamalar haksız olarak nitelendirilmiş ve haksız ticari uygulamalar yasaklanmıştır.
Haksız ticari uygulamaların reklam yoluyla gerçekleştirilmesi durumunda ise ticari reklamlarla ilgili hükümler uygulanacak ve denetimi Reklam Kurulun tarafından yapılacaktır.

Reklam Kurulu’nun Yapısı, Çalışma Sistemi ve Denetim Alanları
Doğrudan ve dolaylı olarak tüketicilere yönelik herhangi bir mecrada yer alan ticari reklamlar ve haksız ticari uygulamalar hakkında inceleme ve denetim yapmaya yetkili tek idari otorite olan Reklam Kurulu, 19 üyeye sahip olup bunların 10 tanesi kamu kurum ve kuruluşlarını temsil ederken, 9 tanesi sivil toplum örgütlerini temsil etmektedir.

Reklam Kurulu’nun Başkanlığını Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürü, sekretarya hizmetlerini de bu Genel Müdürlük yapmaktadır.

Reklam Kurulu; ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar çerçevesinde inceleme ve gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna göre durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası veya gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası verme hususlarında görevlidir.

Reklam Kurulu tedbiren durdurma kararı verme yetkisini, Reklam Kurulu Başkanına devredebilmektedir. Bu sayede mevzuata aykırı reklamlar kısa sürede durdurulmaktadır. Ayrıca, Reklam Kurulu, bu yaptırımlarla birlikte aykırı reklamların yer aldığı internet sitesinin ilgili bölümü, kısmı veya tümüne yönelik erişim engeli kararı verebilir. 

Reklam Kurulu’nun uyguladığı idari para cezaları reklamın yayımlandığı mecraya göre değişmektedir.  Ayrıca idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde idari para cezalarının on katına kadar uygulanabilmektedir. 

Reklamlar ve Haksız Ticari uygulamalarla ilgili şikâyetlerinizi Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu Başkanlığı’na yapabilirsiniz.

REKLAM KURULUNA NASIL BAŞVURU YAPILIR BURAYA TIKLAYIN
REKLAM KURULU BAŞVURULARI ARTIK E-DEVLET ÜZERİNDEN YAPILABİLMEKTEDİR.
Reklam ve Haksız Ticari Uygulama Şikâyeti