ÜRÜN GÜVENLİĞİ HAKKINDA BİLGİLENDİRME
18 Ağustos 2023Güvenli ürün nedir?
Piyasaya arz edilecek her ürünün, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlaması ve güvenli olması gerekmektedir. Bu kapsamda, insan, çevre, hayvan ve bitki sağlığına karşı risk teşkil etmeyecek şekilde üretilerek tüketicilerin kullanımına sunulan ürünlerin güvenli olduğu kabul edilmektedir.
Ürünlerin asgari olarak ilgili teknik düzenlemeler veya genel ürün güvenliği mevzuatında belirtilen gereklere uygun olmalarını sağlamak amacıyla yetkili kuruluşlar tarafından ürün güvenliği denetimi faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.
Piyasaya arz edilen ürünlerin güvenli olması üreticisinin, yetkili temsilcisinin ve/veya ithalatçının sorumluluğundadır. Üretici, yetkili temsilci ve ithalatçıların bu sorumluluklarını yerine getirip getirmediğinin denetimi ise Bakanlığımız tarafından gerek ithalat aşamasında gerekse ürünlerin piyasa arzı aşamasında veya ürünler piyasada iken gerçekleştirilmektedir.
Ticaret Bakanlığınca gerçekleştirilen ürün güvenliği denetimi faaliyetleri nasıl yürütülmektedir?
Bakanlığımız sorumlu olduğu tekstil, ayakkabı, oyuncak, deterjan, mobilya, çocuk bakım ürünleri vb. tüketici ürünlerinin ürün güvenliği denetimi faaliyetlerini ilgili mevzuat çerçevesinde gerek ürün ve işletme denetimleri gerekse tüketicilerin ve işletmelerin bilgilendirilmeleri yoluyla gerçekleştirmektedir.
Denetimler sonucunda uygun olmadığı tespit edilen ürünlere yönelik idari para cezasının yanı sıra ürünlerin piyasaya arz edilmesinin yasaklanması, piyasadan toplatılması gibi yaptırımlar uygulanmaktadır. Güvensiz olduğu tespit edilen ürünler “Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi (GÜBİS- www.gubis.gov.tr)” aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
Ticaret Bakanlığının sorumlu olduğu ürün grupları nelerdir?
Bakanlığımız sorumluluğunda olan ürün grupları aşağıda sayılmıştır:
Piyasaya arz edilecek her ürünün, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından asgari güvenlik koşullarını sağlaması ve güvenli olması gerekmektedir. Bu kapsamda, insan, çevre, hayvan ve bitki sağlığına karşı risk teşkil etmeyecek şekilde üretilerek tüketicilerin kullanımına sunulan ürünlerin güvenli olduğu kabul edilmektedir.
Ürünlerin asgari olarak ilgili teknik düzenlemeler veya genel ürün güvenliği mevzuatında belirtilen gereklere uygun olmalarını sağlamak amacıyla yetkili kuruluşlar tarafından ürün güvenliği denetimi faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.
Piyasaya arz edilen ürünlerin güvenli olması üreticisinin, yetkili temsilcisinin ve/veya ithalatçının sorumluluğundadır. Üretici, yetkili temsilci ve ithalatçıların bu sorumluluklarını yerine getirip getirmediğinin denetimi ise Bakanlığımız tarafından gerek ithalat aşamasında gerekse ürünlerin piyasa arzı aşamasında veya ürünler piyasada iken gerçekleştirilmektedir.
Ticaret Bakanlığınca gerçekleştirilen ürün güvenliği denetimi faaliyetleri nasıl yürütülmektedir?
Bakanlığımız sorumlu olduğu tekstil, ayakkabı, oyuncak, deterjan, mobilya, çocuk bakım ürünleri vb. tüketici ürünlerinin ürün güvenliği denetimi faaliyetlerini ilgili mevzuat çerçevesinde gerek ürün ve işletme denetimleri gerekse tüketicilerin ve işletmelerin bilgilendirilmeleri yoluyla gerçekleştirmektedir.
Denetimler sonucunda uygun olmadığı tespit edilen ürünlere yönelik idari para cezasının yanı sıra ürünlerin piyasaya arz edilmesinin yasaklanması, piyasadan toplatılması gibi yaptırımlar uygulanmaktadır. Güvensiz olduğu tespit edilen ürünler “Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi (GÜBİS- www.gubis.gov.tr)” aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
Ticaret Bakanlığının sorumlu olduğu ürün grupları nelerdir?
Bakanlığımız sorumluluğunda olan ürün grupları aşağıda sayılmıştır:
- Tekstil
- Ayakkabı
- Mobilyalar
- Stor Perde
- Kırtasiye ürünleri
- Deterjanlar
- Bisiklet
- Çozuk bezi ve diğer kağıt ürünler
- Hava aromatize edici ürünler
- Diş fırçası, kürdan ve diş ipi
- Çocuk bakım ürünleri
- Oyuncaklar ve yiyecek taklidi ürünler
- Diğer tüketici ürünleri (çakmak, takı vb.)
Tüketicilerin genel olarak ürün güvenliği konusunda dikkat etmeleri gereken hususlar nelerdir?
Ürün güvenliği denetimi faaliyetlerinde etkinliğin sağlanabilmesi, tüketicilerin bilinç düzeylerinin artmasıyla yakından ilişkilidir. Bu nedenle maruz kalabilecekleri risklerin azaltılması noktasında; satın alma kararı verilirken ve ürünler kullanılırken;
Ürün güvenliği denetimi faaliyetlerinde etkinliğin sağlanabilmesi, tüketicilerin bilinç düzeylerinin artmasıyla yakından ilişkilidir. Bu nedenle maruz kalabilecekleri risklerin azaltılması noktasında; satın alma kararı verilirken ve ürünler kullanılırken;
- Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi’nde (GÜBİS) yer alan bildirimlerin kontrol edilmesi,
- İlgili kurumlar tarafından yapılacak duyuruların takip edilmesi,
- Ürünlerin risk taşıyıp taşımadığı, zararlı kimyasalları içerip içermediği, etiket ve ambalajlarında bulunması gereken bilgilerin olup olmadığının kontrol edilmesi,
- Ürünlerin kullanım ve montaj talimatlarına uygun hareket edilmesi,
- Ambalajda yer alan yaş sınıflandırması gibi uyarıların dikkate alınması
gibi hususlar tüketiciler tarafından göz önünde bulundurulmalıdır.
Oyuncak satın alınırken ürün güvenliği açısından nelere dikkat edilmelidir?
Oyuncak satın alınırken ürün güvenliği açısından nelere dikkat edilmelidir?
- CE işareti taşıyan ürünler tercih edilmelidir.
- Çocuğun yaş ve becerilerine göre ürün seçilmeli, ürün üzerinde bulunan yaş sınıflandırması uyarılarına dikkat edilmelidir.
- Keskin kenarlı, küçük parçalar içeren, parmakların sıkışabileceği mekanizmaları bulunan oyuncaklara dikkat edilmelidir.
- Oyuncağın etiketinde yer alan güvenlik uyarıları ve kurulum talimatları okunmalı, oyuncağın kullanımı hakkında ise çocuklara detaylı bilgi verilmelidir.
- Bisiklet, kaykay, paten gibi ürünlerde; kask, dizlik vb. ekipmanlar mutlaka kullanılmalıdır.
Kırtasiye ürünleri satın alınırken ürün güvenliği açısından nelere dikkat edilmelidir?
- Kırtasiye ürününü seçerken üretici/ithalatçısının açık adının ve adresinin bulunduğu ürünler tercih edilmelidir. Merdiven altı diye tabir edilen markası - modeli belli olmayan üretici/ithalatçısına dair hiçbir bilgi bulunmayan ürünler tercih edilmemelidir.
- Oyuncak şeklinde olan veya oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünlerinde ise hangi yaş grubuna yönelik olduğuna dair ibarelerin ve diğer uyarıların bulunup bulunmadığına bakılmalıdır. Örneğin, 36 aydan küçük çocuklar için risk oluşturan kırtasiye malzemelerinde bulunan uyarılar dikkate alınmalıdır.
- Yine oyuncak şeklinde olan kırtasiye ürünlerinde “CE” markasının bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
Ayakkabı ve tekstil ürünü alırken ürün güvenliği açısından nelere dikkat edilmelidir?
- Bu ürünlerde ürünlerin içeriğini gösteren etiketler ve işaretlemelerin Türkçe olarak ve kolay okunabilir, bir şekilde olması zorunludur.
- Tüketiciler bu ürünleri satın alırken etiketlerinde yer alan bilgiler ışığında satın alma kararını vermelidir.
Yiyecek taklidi ürün nedir?
Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu sebeple tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından, gıda ürünleriyle karıştırılarak tüketilmeleri sonucu tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan ürünlerdir. Yiyecek taklidi ürünler ya da ayrılabilir kısımlarının, tüketiciler ve özellikle çocuklar tarafından ağza alınması, emilmesi ya da yutulması halinde boğulma, zehirlenme yahut sindirim sisteminde delinmeye veya tıkanmaya yol açabilmektedir.
Ürün güvenliği ile ilgili şikâyetler nereye bildirilmelidir?
Ülkemizde PGD faaliyetlerini gerçekleştirilen yetkili kuruluşların ve sorumluluklarında bulunan ürün gruplarının bilgilerine https://ticaret.gov.tr/urun-guvenligi/piyasa-gozetimi-ve-denetimi/yetkili-pgd-kuruluslari-ve-sorumlu-olduklari-urun-gruplari bağlantısından ulaşılabilmektedir.
Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlere yönelik başvurular; Bakanlığımızın Alo 175 Tüketici Hattı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), e-Devlet sistemi, Bakanlığımız internet sayfası gibi uzaktan iletişim araçları aracılığıyla veya Bakanlığımız ile Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yazılı olarak iletilebilmektedir. Diğer taraftan; 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile “ürün sorumluluğu tazminatı” hususu düzenlenmiş olup; ürünün, bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu ürünün imalatçısı veya ithalatçısının zararı gidermekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, Güvensiz olduğu tespit edilen ürünler https://guvensizurun.ticaret.gov.tr/ adresinden ulaşılabilen Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi (GÜBİS) aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, renk, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu sebeple tüketiciler, özellikle çocuklar tarafından, gıda ürünleriyle karıştırılarak tüketilmeleri sonucu tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan ürünlerdir. Yiyecek taklidi ürünler ya da ayrılabilir kısımlarının, tüketiciler ve özellikle çocuklar tarafından ağza alınması, emilmesi ya da yutulması halinde boğulma, zehirlenme yahut sindirim sisteminde delinmeye veya tıkanmaya yol açabilmektedir.
Ürün güvenliği ile ilgili şikâyetler nereye bildirilmelidir?
Ülkemizde PGD faaliyetlerini gerçekleştirilen yetkili kuruluşların ve sorumluluklarında bulunan ürün gruplarının bilgilerine https://ticaret.gov.tr/urun-guvenligi/piyasa-gozetimi-ve-denetimi/yetkili-pgd-kuruluslari-ve-sorumlu-olduklari-urun-gruplari bağlantısından ulaşılabilmektedir.
Bakanlığımız sorumluluğunda bulunan ürünlere yönelik başvurular; Bakanlığımızın Alo 175 Tüketici Hattı, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), e-Devlet sistemi, Bakanlığımız internet sayfası gibi uzaktan iletişim araçları aracılığıyla veya Bakanlığımız ile Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüklerine yazılı olarak iletilebilmektedir. Diğer taraftan; 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile “ürün sorumluluğu tazminatı” hususu düzenlenmiş olup; ürünün, bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu ürünün imalatçısı veya ithalatçısının zararı gidermekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, Güvensiz olduğu tespit edilen ürünler https://guvensizurun.ticaret.gov.tr/ adresinden ulaşılabilen Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi (GÜBİS) aracılığıyla kamuoyuyla paylaşılmaktadır.